Osmanlı Tarihinde Çığır Açan 15 Bilim İnsanı
- Osmanlı hekimi, cerrah Şerafettin Sabuncuoğlu
Osmanlı tarihinin en büyük hekimlerinden olan, Şerafettin Sabuncuoğlu 17 yaşında hekimliğe başlayarak, ismini çığır açanlar listesine ünlü cerrah olarak yazdırmıştır. Osmanlı devletinin altın çağlarını yaşadığı dönemlerde, cerrahlık yapan ünlü hekim, tıbbi araştırmalar sonucunda bir sürü zehrin panzehirini bulmuştur. Ayrıca tıp dallarından Farmakoloji, anatomi, nöroloji ve daha pek çok alanda çalışmalar yaparak hastalarına şifa dağıtmıştır. Şerafettin Sabuncuoğlu tıp dalında yazdığı eserlerle tarihe geçerek kalıcı olmuş bir bilim adamıdır.
Şerafettin Sabuncuoğlu’nun yazdığı önemli eserleri:
– Cerrahiyyeti’l İlhaniyye, Osmanlı döneminde ilk kez yazılmış olan resimli cerrahi eserini Şerafettin Sabuncuoğlu yazmıştır.
– Şerafettin Sabuncuoğlu İlk kez yazılan Türkçe cerrahi eserin sahibidir.
– Şehzade II. Bayezid’in isteği üzerine Zeyneddin el Cürcânî’nin Zahire i Harzemşâhî eserinin sadece Farmakoloji bölümünü tercüme etmiştir.
– Mücerrebnâme dâhil olmak üzere üç tarihi eser yazmıştır.
– Eserlerini bulduğu tıbbi ilaçları ve üzerinde çeşitli çalışmalar yaptığı deneyleri yazmıştır
2. Ali Kuşçu
Osmanlının Astronom olan ünlü bilim insanı, döneminin matematikçi ve kalem adamıdır. 1403’te Semerkand’da doğmuştur. Dünya için önemli eserler bırakan astronot âli kuşçu 71 yaşında İstanbul’da vefat etmiştir.
Ünlü Astronom Ali Kuşçu tarihe bıraktığı bilim dallarındaki erserleri şunlardır:
l Astronomi üzerine eserler bırakmıştır.
l Matematik üzerine eserler bırakmıştır.
l Kelam fıkıh üzerine eserler bırakmıştır.
l Mekanik üzerine eserler bırakmıştır.
l Dil ve belagat üzerine eserler bırakmıştır.
3. Mirim Çelebi
Osmanlı dönemini matematikçi ve gök bilimcisi olan tarihe geçen bilim insanı Mirim Çelebi 1450 yılında dünyaya gelmiştir.
Mirim Çelebi ismi ile bilinen bilim insanının gerçek ismi ise Mahmud bin Mehmed’dir. Fatih döneminde İstanbul’a yaşayan Mirim Çelebi ne yazık ki erken yaşta 1525 yılında Edirne’de vefat etmiştir. Astronomi biliminin dışında optik ile de ilgilenen çelebi Kavs-i Kuzah ve el-Hale eserini yazmıştır.
4. Hazarfen Ahmed Çelebi
Osmanlı döneminin efsane isimlerinden olan bilin insanı Hazarfen Ahmed Çelebi bilim insanı olarak tarihe ismini yazdıranlar arasındadır.
Hezârfen Ahmed Çelebi, Dördüncü Murad zamanında sürekli uçma denemeleri yaparak dünyada ilk kez uçmayı başaran Türk bilim insanı olarak tarihe geçti. Bu başarısından sonra halk ona Hazarfen ismini verdi. Ünlü bilgin 17 yüzyılda Osmanlıda hayatını geçirmiştir. 1609 yılında İstanbul’da dünyaya gelip, Cezayir’de vefat etmiştir.
5. Piri Reis
Osmanlı döneminin ünlü denizcisi Pîrî Reis esas ismi Ahmet Muhiddin Pîrî 1465 yılında Gelibolu’da doğmuş 1554 yılında Kahire’de vefat etmiştir. Ünlü denizcinin eserleri arasında Amerika’yı gösteren dünya haritası ve en önemli denizcilik kitabı olan, Kitab-ı Bahriye esri ile Osmanlının bilim insanları arasında yer alıyor.
6. Takiyüddin
Osmanlı döneminin bir diğer gök bilimcisi ise Takiyüddin, Mısır ve Şam’da yetişmiştir. 1550 yılında İstanbul’a gelmiş III. Murat’ın fermanı ile kendisi için kurulan gözlem evinde çalışmalarına devam etmiştir.1521 yılında Şam’da doğup 1585 yılında İstanbul’da vefat etmiştir. Osmanlı tarihine ismini yazdıran Takiyüddin Osmanlı için önemli çalışmalar gerçekleştirmiştir. Ünlü bilim insanının el yazması eserleri Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’nde muhafaza edilmektedir.
7. Kâtip Çelebi
Osmanlının değerli bilim insanlarından Mustafa bin Abdullah, Kâtip Çelebi ismi ile tanınıyor. Osmanlı ordusunda kâtiplik görevi yapan kâtip çelebi hac görevini yerine getirdiği ve uzman memur olduğu içinde halk tarafından Hacı Halife adlandırılmış. Takip çelebinin eserlerini şu bilim dalları üzerine yazmıştır: coğrafya, Tarih, Bibliyografya, Din, Sosyal, Kültür Ve Halk Bilimi.
8. Ahmet Cevdet Paşa
Osmanlının bilim insanlarının içinde yer alan Lofça’lı Ahmed Cevdet Paşa devlet bilim insanı unvanını alarak görev yapmıştır.
Ahmed Cevdet Paşa en bilinen özellikleri arasında tarihçi, hukukçu, şair olmasıdır. Ünlü Osmanlı bilim insanı döneminde Mecelle’yi kaleme alarak İslam hukukunu sağlam bir dille kitaplaştırmıştır.
9. Hormuzd Ressam
Hormuzd Ressam, aslen Süryani olup daha sonrasında İngiliz Vatandaşlığı’na geçmiştir.1826 yılında Musul’da doğmuş 1910 yılında birleşik krallıklarında vefat etmiştir. Hormuzd Ressam hem Osmanlının ilki hem de Ortadoğu’nun ilk Arkeolog’u olduğu biliniyor.
10. Bergamalı Kadri
Bergamalı Kadri, gençlik döneminde İstanbul´a gelerek Osmanlı döneminde yaşamıştır. Hakkında faz bilgi bulunmamakla beraber ondan geriye kalan tek eseri 1530 yılında Türkçe dilbilgisi kitabı olan Müyessiretü’l-Ulûm’u Kanunî kitabı eski dil bilgisi içermektedir.
11. Rupen Sevag
Osmanlı döneminde Osmanlı ordusunun kaptanı olan Doktor Rupen Sevag gerçek ismiyle Dr. Rupen Çilingiryan Osmanlı Ermenilerindendir. Doktor Rupen Sevag 1912 Balkan Savaşları’nda yer almıştır.
Yazar ve şair olan ünlü Doktor Batı Ermenice dilinde şiir ve nesirler yazarak bir sürü eser bırakmıştır. Osmanlı ünlü bilim insanlarından olan ünlü şaair1885 yılında Silivri’de doğup 1915 yılında yaşanan Ermeni Kırımı dehşetinde işkence çektirilerek katledilmiştir.
12. Marko Paşa
Marko Paşa, Osmanlı döneminde yaşayan Osmanlı ünlü bilim insanlarındandır. Gerçek ismi Marko Apostolidis olan o dönemlerin Rum Osmanlı hekimliği ile Osmanlı bilim insanlarının arasında cerrah olarak yer alıyor. Osmanlının hekim başı olarak görev yapan Makro Paşa Ekrem Ömer Paşa ile birlikte Kızılay deneğinin kurucusu oldu.
13. İbrahim Müteferrika
Osmanlı döneminin ilk basım evini kurucusu olan İbrahim Müteferrika, Macar asıllı Osmanlı bilim insanıdır. Osmanlı döneminde kendi kurduğu basım evinde ilk Türkçe kitap yayımlayarak Osmanlı devletinde bir ilke imza atarak tarihe geçmiştir. 1674 yılında Romanya’da doğup 1745 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.
14. Müneccimbaşı Ahmed Dede
Osmanlıya sayısız önemli eser bırakan Müneccimbaşı Ahmed Dede tarih bilim insanıdır. Çeşitli konularda eserleri bulunan ünlü Osmanlı tarihçisinin Arapça yazdığı en önemli eseri Sahaifü’l-Ahbâr kitabı ile tarihe imzasını atmıştır. Ahmed Dede 1631 yılında Selanik’te doğup 1702 yılında Mekke’de vefat etmiştir
15. Osman Hamdi Bey
Osman Hamdi Bey, Osmanlı döneminin arkeologlarının arasında en önemlisidir. Arkeolog olman yanı sıra Osman Hamdi Bey müzeci, ressam olması ve birde Kadıköy’ün ilk belediye başkanı olarak tarihe geçmiştir. Ünlü ressamın resmettiği eserler arasında Mimozalı Kadın, Kaplumbağa Terbiyecisi, Pembe Başlıklı Kız olmak üzere ve daha pek çok eseri bulunuyor