Neden söyleyeceksin ki?
Bir gün bir tanıdığı Sokrates’e rastladı ve dedi ki, “Arkadaşınla ilgili ne duyduğumu biliyor musun ?”
Bir dakika bekle diye cevap verdi Sokrates. Bana bir şey söylemeden önce senin küçük bir testten geçmeni istiyorum. Buna “Üçlü Filtre Testi” deniyor.
Benimle arkadaşım hakkında konuşmaya başlamadan önce, bir süre durup ne söyleyeceğini düşünmeni istiyorum.
Birinci filtre “Gerçek Filtresi.”
“Bana birazdan söyleyeceğin şeyin tam anlamıyla gerçek olduğundan emin misin?”
“Hayır” dedi adam “Aslında bunu sadece duydum ve..”
“Tamam” dedi Sokrat. Öyleyse, sen bunun gerçekten doğru olup olmadığını bilmiyorsun.
Şimdi ikinci filtreyi deneyelim, “İyilik Filtresini”
“Arkadaşım hakkında bana söylemek üzere olduğun şey iyi bir şey mi ?”
“Hayır, tam tersi..”
“Öyleyse” diye devam etti Sokrat. Onun hakkında bana kötü bir şey söylemek istiyorsun ve bunun doğru olduğundan emin değilsin. Fakat yinede testi geçebilirsin, çünkü geriye bir filtre daha kaldı.
“İşe yararlılık filtresi.”
“Bana arkadaşım hakkında söyleyeceğin şey benim işime yarar mı ?”
“Hayır” gerçekten değil.
“Anlaşıldı” der Sokrates; “söyleyeceğin şey, ne gerçek, ne iyi ne de faydalı. O zaman neden söyleyeceksin ki?”
Alıntı
Sokrates bir ev yaptırmış nasılsa,
Eş dost başlamış kusur bulmaya.
Kimi içini beğenmemiş,
Kızmayın ama, demiş
Şanınıza lâyık değil odaları.
Kimi cephesine çatmış,
Karşıdan görünüş berbatmış.
Hepsine göre de çok darmış bu ev.
Kim sığarmış bu kulübeye?
Koca filozof: Ah demiş, keşke bu evin alabileceği kadar
Gerçek dostum olsa!
Sokrates’ in sözü yerinde,
Bir ev dolusu gerçek dost nerede?
Sözde herkes dost, ama gel de inan.
Dosttan bol şey de yok dünyada,
Dosttan az şey de.
~La Fontaine~